Táo bón là tình trạng đại tiện khó khăn và khoảng cách giữa các lần đại tiện kéo dài hơn bình thường. Trên thực tế, táo bón không phải là bệnh mà là một triệu chứng. Triệu chứng này thường rất hay gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh.
Xem thêm ==>> Nguyên nhân và hướng xử lý hiệu quả khi trẻ bị táo bón
Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị táo bón
Trẻ sơ sinh bị táo bón thường đi ngoài ít hơn bình thường.
Thông thường, trẻ từ 2-6 tuần tuổi thường đi tiêu từ 2-5 lần trong vòng 24 giờ. Trong khi đó, bé bú sữa mẹ từ 8-12 tháng đi tiêu trung bình 1-2 lần/ngày. Một số bé sẽ đi tiêu nhiều hơn hoặc ít hơn.Trong trường hợp bé dưới 6 tháng tuổi đi tiêu dưới 2 lần/ ngày nhưng vẫn đi tiểu nhiều, tăng cân đều thì được coi là bình thường, không bị táo bón.
Ngược lại, nếu bé đi tiêu ít hơn bình thường, tình trạng phân bón cục, phân rắn, bé đi tiêu khó khăn, có biểu hiện rặn, mệt mỏi dồn nhiều sức, mặt nhăn nhó, đỏ bừng…nghĩa là bé đã mắc chứng táo bón.
Trẻ sơ sinh táo bón thường bị đầy bụng, khó tiêu
Nếu trẻ sơ sinh bị táo bón, mẹ sẽ thấy bụng bé phình to, sờ vào thấy căng cứng. Đây là dấu hiệu cho biết bé đang bị đầy bụng, khó tiêu dẫn đến táo bón.
Xem thêm ==> Trẻ bị đầy bụng, khó tiêu – Nguyên nhân và cách xử lý
Táo bón ở trẻ sơ sinh thường kèm theo triệu chứng lười ăn, quấy khóc
Do thức ăn đưa vào cơ thể không được tiêu hóa, hấp thu, chuyển hóa như bình thường nên bé dễ bị đầy bụng, khó tiêu dẫn đến cơ thể mệt mỏi, người uể oải, ngủ không sâu giấc. Vì vậy bé không chịu ăn uống, ăn không ngon miệng, thường xuyên quấy khóc vô cớ.
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị táo bón
Trẻ sơ sinh bị táo bón nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn uống của mẹ, do sữa hoặc do trẻ đang bị bệnh.
- Do chế độ ăn uống của mẹ: Ở giai đoạn đầu tiên, nhất là 6 tháng đầu đời, trẻ phụ thuộc hoàn toàn vào sữa mẹ. Chính vì “mẹ ăn gì, con ăn nấy” nên chế độ ăn uống của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến con. Trường hợp mẹ ăn uống thiếu dinh dưỡng, ăn nhiều đồ cay nóng, đồ khó tiêu, ăn nhiều đạm nhưng ít chất xơ sẽ dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng. Bé bú sữa mẹ cũng sẽ bị ảnh hưởng dẫn đến tình trạng táo bón.
- Do sữa. Nhiều trường hợp trẻ sơ sinh bị táo bón do mẹ cho trẻ uống sữa ngoài quá sớm khiến dạ dày của trẻ chưa kịp làm quen, dẫn đến khó tiêu hóa. Nếu pha sữa sai công thức sẽ rất dễ khiến bé bị táo bón.
- Do chế độ ăn uống của trẻ không hợp lý: Trẻ trong giai đoạn ăn dặm ăn phải thức ăn dạng đặc, cứng, khó nhai nuốt, món ăn nhiều đạm, thiếu chất xơ,…không chỉ khiến bé biếng ăn hơn mà còn gây ra tình trạng táo bón nghiêm trọng.
- Do trẻ đang bị bệnh: Các trường hợp trẻ bị đại tràng phình to, bị bệnh suy giáp trạng, bệnh đái tháo đường, bị tổn thương ở đường tiêu hóa đều là nguyên nhân dẫn đến táo bón.
Cách xử lý tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh
Để cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh, bên cạnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, mẹ cần kết hợp các biện pháp chăm sóc, massage để bé sớm hồi phục trở lại.
Thay đổi chế độ dinh dưỡng của cả mẹ và bé. Việc ăn uống của mẹ và bé cần đảm bảo cân đối hàm lượng dinh dưỡng, ưu tiên chất xơ, các loại thức ăn dễ tiêu, giàu khoáng chất, ăn trái cây, sinh tố. Đối với mẹ, nên hạn chế ăn đồ cay nóng, có thể ăn bổ sung sữa chua và ưu tiên uống nhiều nước. Đối với bé, nếu bé trong giai đoạn ăn dặm cần chuẩn bị bữa ăn đủ dưỡng chất, tỉ lệ dinh dưỡng cân bằng, chế biến món ăn dạng lỏng, mịn để bé dễ ăn, dễ tiêu hóa. Nếu cho trẻ uống sữa ngoài cần pha sữa theo liều lượng cụ thể, đúng công thức, cho bé uống sữa theo khung giờ hợp lý.
Áp dụng một số cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh như sau:
- Ngâm hậu môn trong nước ấm 1-2 lần/ngày, mỗi lần từ 5-10 phút sẽ giúp kích thích cơ vòng hậu môn giúp bé đi tiêu dễ dàng hơn. Đây là một trong những cách trị táo bón khá hiệu quả đối với những trẻ lười ăn, hay quấy khóc.
- Massage bụng cho bé sẽ khiến thức ăn khó tiêu trong bụng bé mềm hơn và di chuyển xuống hậu môn. Cách làm: Dùng 3 ngón tay chụm lại, xoa nhẹ theo vòng tròn xung quanh rốn, mỗi lần thực hiện 3 phút.
- Chữa táo bón cho trẻ sơ sinh bằng mật ong. Mẹ dùng bông tăm mềm nhúng vào mật ong, sau đó thụt ngoáy sâu khoảng 1cm tại hậu môn của bé để chữa táo bón. Mật ong có tính nóng, có tác dụng kích thích vùng cơ hậu môn để bé đi tiêu dễ dàng hơn.
- Dùng cọng rau mồng tơi, rửa sạch, tước vỏ ngoài rồi dùng phần cuống ngoáy vào hậu môn trẻ 3-4 cái. Chất nhờn trong mồng tơi sẽ giúp bé đi tiêu dễ dàng hơn.
- Làm động tác đạp xe: Mẹ cho bé nằm ngửa, nâng 2 chân lên, sau đó điều khiển chân bé co thẳng như động tác đạp xe đạp,1 chân co lại 1 chân duỗi, làm khoảng 10 lần sẽ kích thích cơ hậu môn, cải thiện táo bón.
Táo bón là một trong những triệu chứng thường gặp ở trẻ em, cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh cũng rất đa dạng nhưng cần áp dụng phù hợp với trẻ trong từng tình huống cụ thể. Chính vì vậy, mẹ cần tham khảo kỹ thông tin để có hướng xử lý phù hợp nhất. Chúc các mẹ thành công!